Σε περιοδικά και sites βλέπουμε συνήθως δημοσιεύματα ψυχολογίας με συμβουλές από ειδικούς – καμιά φορά και από μη ειδικούς – ή διαβάζουμε άρθρα από ψυχολόγους για διάφορα θέματα ψυχικής υγείας. Αρκετά συχνά μπορεί να βρει κάποιος σε συνεντεύξεις διάσημων ανθρώπων μικρές αναφορές από την εμπειρία τους με την ψυχοθεραπεία. Σπάνια, όμως, βρίσκουμε κάποιο κείμενο, ώστε να μάθουμε για την ψυχοθεραπεία και από την άλλη μεριά, τη μεριά του θεραπευόμενου.
Σε αυτό το κείμενο, λοιπόν, θα γίνει μια προσπαθεί να αποτυπωθούν οι σκέψεις και τα συναισθήματα του θεραπευόμενου. Για ποιο λόγο επισκέπτεται κάποιος ψυχολόγο; Πώς τον επιλέγει; Πώς βιώνει την ψυχοθεραπεία και τελικά υπάρχει πράγματι κάποιο όφελος για τον καθένα από εμάς ή αφορά μόνο άτομα με σοβαρά ψυχικά προβλήματα;
Πέρα από τους προφανείς λόγους που θα σκεφτεί κανείς, ένα σοβαρό θέμα, όπως η κατάθλιψη, κάποιος μπορεί να επιλέξει να επισκεφθεί ψυχολόγο και για άλλους λόγους. Μερικοί από αυτούς είναι να βελτιώσει τις σχέσεις του με ανθρώπους του περιβάλλοντός του, να αυξήσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή του, να πάρει στήριξη για κάποιο θέμα που τον απασχολεί και δεν την έχει από το περιβάλλον του, να βοηθηθεί να αλλάξει τη ζωή του και πολλά άλλα.
Αφού, λοιπόν, ένας άνθρωπος αποφασίσει να απευθυνθεί σε ψυχολόγο έρχεται η ώρα της επιλογής. Η επιλογή είναι πολύ σημαντική γιατί θα κρίνει την έκβαση και το αποτέλεσμα της θεραπείας. Υπάρχουν πολλές σχολές και είδη ψυχοθεραπείας που δε μπορεί να γνωρίζει ο καθένας από εμάς. Σαφώς οι συστάσεις, τα πτυχία και το κόστος είναι σημαντικά, αλλά το πιο σημαντικό αρχικά, όπως αναφέρεται και στο site του American Psychological Association (apa.org), είναι το πόσο άνετα και χαλαρά σε κάνει να αισθάνεσαι ο ειδικός που έχεις επιλέξει. Το δεύτερο, μεταξύ άλλων, που συμβουλεύει ο APA να ρωτήσουμε τον ψυχολόγο στον οποίο απευθυνόμαστε είναι το αν ειδικεύεται σε ή μπορεί να μας βοηθήσει με αυτό που μας απασχολεί. Ένα πολύ καλό στοιχείο είναι, επίσης, το να αναφέρει ο ψυχοθεραπευτής από την πρώτη επίσκεψη στον ασθενή, πως αν νιώσει ότι δεν έχουν κάποιο αποτέλεσμα οι συνεδρίες, ο θεραπευόμενος έχει το δικαίωμα να αλλάξει θεραπευτή.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως ένα θέμα για το οποίο μπορεί να χρειαστεί κάποιος ψυχοθεραπεία παίρνει διαφορετικό χρόνο να φανεί τ’ αποτέλεσμα από κάποιο άλλο. Αυτό, όμως, όπως μας ενημερώνει και πάλι ο APA, καθορίζεται από την αρχή από τον θεραπευτή σε συνεργασία με τον θεραπευόμενο ξεκαθαρίζοντας στόχους και θέτοντας χρονικά όρια.
Τα αποτελέσματα της ψυχοθεραπείας ή καλύτερα τα οφέλη της αρχίζουν να φαίνονται από νωρίς και είναι συνήθως αισθητά και από το περιβάλλον μας. “Ο θεραπευόμενος αρχίζει κι αισθάνεται ανακούφιση, ενδυνάμωση, ελπίδα” (apa.org). Και σταδιακά φτάνει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Για μένα η ψυχοθεραπεία υπήρξε μια διαδικασία επίπονη, αλλά τελικά απελευθερωτική. Είναι μια διαδικασία δυναμική, διότι μας βοηθά να εξελιχθούμε στον καλύτερο εαυτό μας.
Κατά τη διάρκειά της πέρασα πολλά στάδια. Το πρώτο ήταν η ηρεμία κι η αίσθηση πως μιλούσα σε κάποιον που με καταλαβαίνει και – πολύ σημαντικό – ΔΕΝ με κρίνει. Μετά θύμωσα. Με τους άλλους αρχικά και μετά με τον εαυτό μου. Κι εκεί αρχίζει η γιατριά κι η απελευθέρωση. Κι αυτό γιατί ο εαυτός μας είναι ο χειρότερος εχθρός μας. Με αυτόν ερχόμαστε σε αντιπαράθεση στις συνεδρίες. Εκεί βρίσκει κανείς τις απαντήσεις του!
Από την εμπειρία μου έχω καταλάβει πως ένας ψυχολόγος δεν δίνει εκείνος τις λύσεις στα προβλήματα του θεραπευόμενου. Δίνει τα “εργαλεία” ώστε να βρούμε μέσα μας τις απαντήσεις και τις λύσεις, γιατί τελικά είμαστε οι μόνοι που ξέρουμε τι πραγματικά θέλουμε και τι είναι καλό για εμάς (εξαιρούνται, ίσως, σοβαρές ψυχολογικές παθήσεις). Απλώς, πολλές φορές είτε φοβόμαστε, είτε δεν έχουμε αυτοπεποίθηση είτε έχουμε κλειστεί στα κουτάκια που άλλοι μας έβαλαν. Ή και όλα μαζί.
Μετά από δύο χρόνια ψυχοθεραπεία κι έναν χρόνο χωρίς, εξακολουθώ να χρησιμοποιώ τα “εργαλεία” που μου έδωσε η ψυχολόγος μου. Κι ακόμα λειτουργούν. Αν χρειαστεί, εννοείται πως θα ξαναεπισκεφθώ ψυχολόγο. Και δεν ντρέπομαι να μιλάω γι’ αυτό, γιατί δεν καταλαβαίνω που είναι η ντροπή στο να μιλάς για κάτι που σου κάνει καλό.
Αθηνά Βυτινάρου
