Όλοι στη σημερινή εποχή έχουμε μια συγκεκριμένη εικόνα μέσα στο μυαλό μας για τα ζωά. Και η εικόνα μας αυτή είναι πιο καθαρή όσον αφορά τα κατοικίδια γιατί είναι δίπλα μας, είναι μέσα στο σπίτι μας. Τα κατοικίδια είναι αίμα, το ξέρουμε πολύ καλά αυτό. Αλλά πως βλέπανε οι άνθρωποι άλλων εποχών το ίδιο θέμα; Τι πιστεύανε για τα ζώα; Τι σκεφτόντουσαν για παράδειγμα οι αρχαίοι Έλληνες για τα σκυλιά; Δυστυχώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι μιας και έχουν περάσει 2.000 χρόνια από τότε.
Όμως υπάρχει μια θρυλική (θα έλεγα) εικόνα, που ίσως δείχνει πως οι αρχαίοι Έλληνες αγαπούσανε τα σκυλιά όσο και εμείς σήμερα. Εδώ θα ρωτήσει κανείς: «Εικόνα; Σίγουρα αστειεύεστε. Δεν υπήρχαν φωτογραφίες προ 2.000 ετών.»
Η αλήθεια είναι πως όντως δεν υπήρχαν φωτογραφίες τότε αλλά η λέξη «εικόνα» εδώ είναι μεταφορική. Μιλάμε για ένα κείμενο που του Ομήρου που είναι τόσο καθαρό λες και έχουμε φωτογραφία.
Στη Οδύσσεια λοιπόν, μας λέει ο Όμηρος, όταν γύρισε στην Ιθάκη ο Οδυσσέας, βρήκε τον σκύλο του. Είχαν περάσει 20 ολόκληρα χρόνια. Ο σκύλος του ο Άργος, ήταν πια γερασμένος. Είδε τον Οδυσσέα και κατάλαβε, τον αναγνώρισε και ξεψύχησε. Τόσο μεγάλη ήταν η αφοσίωση του Άργου, που περίμενε τον αφέντη του να τον αντικρίσει για άλλη μια φορά πριν απ’ τη ζωή.
Παραθέτουμε το αρχικό κείμενο του Ομήρου και ακολουθεί η μετάφραση.
ἂν δὲ κύων κεφαλήν τε καὶ οὔατα κείμενος ἔσχεν,
Ἄργος, Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὅν ῥά ποτ᾽ αὐτὸς
θρέψε μέν, οὐδ᾽ ἀπόνητο, πάρος δ᾽ εἰς Ἴλιον ἱρὴν
ᾤχετο. τὸν δὲ πάροιθεν ἀγίνεσκον νέοι ἄνδρες
αἶγας ἐπ᾽ ἀγροτέρας ἠδὲ πρόκας ἠδὲ λαγωούς·
δὴ τότε κεῖτ᾽ ἀπόθεστος ἀποιχομένοιο ἄνακτος,
ἐν πολλῇ κόπρῳ, ἥ οἱ προπάροιθε θυράων
ἡμιόνων τε βοῶν τε ἅλις κέχυτ᾽, ὄφρ᾽ ἂν ἄγοιεν
δμῶες Ὀδυσσῆος τέμενος μέγα κοπρήσοντες·
ἔνθα κύων κεῖτ᾽ Ἄργος, ἐνίπλειος κυνοραιστέων.
δὴ τότε γ᾽, ὡς ἐνόησεν Ὀδυσσέα ἐγγὺς ἐόντα,
οὐρῇ μέν ῥ᾽ ὅ γ᾽ ἔσηνε καὶ οὔατα κάββαλεν ἄμφω,
ἆσσον δ᾽ οὐκέτ᾽ ἔπειτα δυνήσατο οἷο ἄνακτος
ἐλθέμεν· αὐτὰρ ὁ νόσφιν ἰδὼν ἀπομόρξατο δάκρυ,
(….)
Ἄργον δ᾽ αὖ κατὰ μοῖρ᾽ ἔλαβεν μέλανος θανάτοιο,
αὐτίκ᾽ ἰδόντ᾽ Ὀδυσῆα ἐεικοστῷ ἐνιαυτῷ.
Μετάφραση
‘ αὐτιὰ καὶ τὸ κεφάλι ὀρθώνει,
ὁ Ἄργος, ποὺ ὁ ἀντρόψυχος Δυσσέας τὸν εἶχε θρέψει,
ὅμως δὲν τόνε χάρηκε, γιατ’ εἶχε φύγει ἐκεῖνος
στὴ Τροία τότες τὴν ἱερή· σ’ ἄλλους καιρούς οἱ
νέοι
τὸν παίρνανε, νὰ
κυνηγοῦν λαγούς,
ζαρκάδια, γίδια.
Τώρα, π’
ὁ ἀφέντης ἔλειπε,
τὸν ἄφηναν πεσμένο
στὴν σωριασμένη
τὴν κοπριὰ βοδιῶν καὶ μουλαριῶνε,
ποὺ ὀμπρὸς στὴ
θύρα ἁπλώνονταν, κι οἱ παραγιοὶ
ἀποκεῖθε
τὴν σήκωναν καὶ
κόπριζαν τοὺς κήπους τοῦ Ὀδυσσέα.
Ἀπάνω αὐτοῦ κοιτότανε τσιμπουριασμένος ὁ Ἄργος.
Καὶ τώρα,
ἅμα μυρίστηκε σιμὰ τὸν Ὀδυσσέα,
γοργοσαλεύει τὴν οὐρά, τ’ αὐτιά του κατεβάζει,
μὰ πιὸ κοντὰ
τοῦ ἀφέντη του
δὲν μπόρειε νὰ ζυγώση.
Γύρισ’ αὐτὸς τὴν ὄψη του καὶ σφούγγισ’
ἕνα δάκρυο
(…)
Ὅμως τὸν Ἄργο θάνατος μαῦρος κι ἀχνὸς τὸν πῆρε,
σὰν εἶδε τὸν ἀφέντη του,
στὰ εἴκοσι χρόνια ἀπάνω.
(Οδύσσεια ραψωδία ρ στίχοι 291 – 304 και στίχοι 325-326)
Ο Όμηρος μας δίνει λίγους στίχους μέσα στην τεράστια Οδύσσεια για τον Άργο, όμως από αυτούς τους λίγους στίχους ένα πράγμα καταλαβαίνουμε: πως η σχέση ανθρώπου και σκύλου δεν άλλαξε ποτέ. Η αγάπη παρέμεινε. Και αν μας λέει κάτι η όλη η ιστορία που σκύλου μαζί με τον άνθρωπο είναι πως η μεταξύ τους αγάπη δε θα τελειώσει ποτέ.
Κλείνουμε με τη φράση φιλοσόφου Μπέρνανρτ Ουίλιαμς:
“Δεν υπάρχει καλύτερος ψυχοθεραπευτής στον κόσμο από ένα κουτάβι που γλείφει το πρόσωπό σου.”
Συντάκτης: Μάριος Π.
YouTube Channel: https://www.youtube.com/channel/UCD7ZgI8g48KNyeQSwd8CK7A
